De Escola Comunitária Ambiental (ECA) in Empada (3.000 inwoners) opgericht in 2016.

De kwaliteit van het openbare onderwijs in Guinee-Bissau is bedroevend slecht. Het lijdt al jaren onder frequente stakingen van leerkrachten omdat salarissen niet worden betaald. Het percentage van effectief gegeven lesuren bedraagt daardoor 30-50%. Ook bestaat er privaat georganiseerd onderwijs, gerund door een kerk of een privé persoon. Tegen betaling van 10-20 euro per kwartaal kan men op zo’n basisschool (tot klas 6) terecht. Een derde vorm is de gemeenschaps-basisschool, de Escola comunitária. Hier voeren de ouders van de leerlingen het bestuur en brengen geld voor salaris van de onderwijskrachten bijeen. Leraren zijn in dienst van de ouders. Het is een legale, private vorm van onderwijs, onder toezicht van de onderwijsinspectie. De exameneisen zijn dezelfde als die voor het publieke onderwijs.

In ‘Empada-stad’ bestaan voor het ‘primaire onderwijs’ enkele scholen: een staatsschool en een school van de evangelische kerk met behoorlijke continuïteit maar beperkte capaciteit. Voor het middelbaar onderwijs functioneert sinds ruim 10 jaar een lyceum, gedreven door de Rooms-Katholieke missie en met een erkende hoge onderwijskwaliteit. Mario Joao dos Santos, voormalig directeur van de openbare basisschool, heeft in 2014 een ‘gemeenschapsschool’ in Empada opgericht om de problemen met het reguliere onderwijs te omzeilen. Voor het onderwijs dragen de ouders 10 euro per kwartaal bij. In 2015 deed Mario Joao dos Santos een beroep op Sanjuna om de bouw van een gemeenschapsschool financieel mogelijk te maken.

In 2015 werd van verschillende fondsen een bijdrage ontvangen voor de bouw zodat deze begin 2016 kon beginnen: Stichting Spaap, Stichting Overal, der. Hofsteestichting, EUG (Oekumenische Studenten Gemeente Utrecht), Wereldse Kaas van Klaas en Wereldwinkel Dominicuskerk brachten € 38.000 bijeen. De bouw was in september 2016 voltooid, zodat met de start van het nieuwe schooljaar (1 oktober 2016) de school in gebruik kon worden genomen.

Op de bovenstaande onderste foto is rechts de oprichter Mario Joao dos Santos te zien tijdens de inauguratie van de school. Bijzonder triest is dat hij in 2018 is overleden. Het management van de school is overgenomen door zijn oudste zoon.

Ten aanzien van het goed functioneren van de school zijn de volgende zaken van belang:

• Leerkrachten zijn voldoende beschikbaar: zij zijn bereid om van bijvoorbeeld een staatsschool geheel of gedeeltelijk over te stappen naar een regelmatig salaris betalende Escola Comunitária.
  • Ter controle en sturing functioneert een oudercommissie bestaande uit 5 personen.

De overleden directeur Mario Joao dos Santos (links) met een bestuurslid.